Wystawa Tadeusza Trelli pasje i zbiory w 140. rocznicę urodzin
Wystawa, poświęcona jest przemyskiemu profesorowi, nauczycielowi historii naturalnej w przemyskich szkołach c.k. Gimnazjum I, którego był absolwentem oraz c.k. Gimnazjum II na Zasaniu. Równocześnie z pracą pedagogiczną prowadził obserwacje przyrodnicze i badania nad florą i entomofauną Przemyśla i okolic. Zebrane okazy oznaczał, opisywał i zabezpieczał. Wyniki swoich badań publikował między innymi w Polskim Piśmie Entomologicznym. Równocześnie był aktywnym propagatorem idei ochrony przyrody.
Przyczynkiem do powstania ekspozycji było zdarzenie, które miało miejsce w 2022 roku, mianowicie do biblioteki muzealnej MNZP trafił maszynopis, będący kopią rękopisu pt. Fizjografia okolicy Przemyśla, z 1939 roku, autorstwa prof. Tadeusza Trelli. Zarówno oryginał tej pracy odręcznie spisany przez autora w kilku zeszytach, jak i kopie w postaci maszynopisów, wykonanych w latach 60-tych ubiegłego wieku, nie były ogólnie dostępne. Praca ta będąca niejako podsumowaniem dokonań badawczych T. Trelli może stanowić materiał porównawczy do współczesnych badań florystyczno- faunistycznych z obszaru Przemyśla i Pogórza Przemyskiego.
Wystawa nie zawęża się do ukazania Tadeusza Trelli jako gimnazjalisty, studenta, pokazuje pasje nauczyciela i naukowca. Prezentuje ciekawy, mało znany warsztat pracy entomologa, koleopterologa, w tym niemalże stuletnie przyrządy do zbioru owadów, pudła entomologiczne, w których zbiory były przechowywane w ubiegłym wieku. Równocześnie stara się pokazać, jak ważną sprawą jest dbanie o zachowanie spuścizny naukowego dorobku.
Owady zbierane przez Trellę w latach dwudziestych i trzydziestych ubiegłego wieku, przekazane zostały Muzeum Przyrodniczemu Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, obecnie znajdują się w krakowskim Muzeum Przyrody Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk. Dzięki staraniom konserwatorskim pracowników tych placówek możemy oglądać wybraną, niewielką część z kolekcji zachowanej do dziś.
Bożena Mocarska-Szwic
kurator wystawy
